Çanakkale Haber

İÇTENCE...
Köşe Yazarı
İÇTENCE...
 

KONUŞMA VE YAZIM DİLİ

  Konuşmak düşüncenin ifadesi ise; Bu kadar çok düşünce üreten Türkiye nin bilim, sanat, teknoloji alanında  daha iyi bir konumda olması gerekmez miydi?  Ama maalesef öyle değil.. Biz Türkler çok konuşuruz. Günlük hayatta, arkadaş toplantılarında, çay-kahve molalarında, kahvede, restaurantta ve hatta sinema salonların da hemen, hemen her yerde... Bu benim dikkatimi çeken bir ayrıntıdır.  Hangi kapalı mekana gitsem fena bir uğultu.. Konuşmak çok önemli ve gereklidir. Ama dinlemeyi de bilirsek ancak bir anlam ifade eder. Bakın şunu hemen hemen herkes yapar.. Arkadaşlarınızla bir masa etrafinda hoş sohbettesinizdir. Biri başından geçen bir konuyu anlatmaktadır. Gülmeler, kahkahalar yorumlar arasında tam cümle tamamlanmak üzeredir ki, aynı masada oturan bir başka şahıs ortadan cümleye girerek; "YA ONU BUNU BIRAKIN da GEÇEN GÜN NE OLDU BİLİYOR MUSUN?"  diye sorar ve kendi başından geçeni, diğer arkadaşın  konusuna bağlayacak bir başka hikaye anlatmaya başlar. Çoğu zaman da tüm çabalarına rağmen bunu başaramaz... Konu da karışır. Hikayeler yarım kalır. Tam o sırada zaten garson araya sokulmuş çaylar, kahveler tazelenmiştir..  OLDU MU BU ŞİMDİ! Hayır olmadı.  Ne kadar samimi olursan ol lütfen ama lütfen bunu yapma! Birilerini konuşurken kesmek toplumsal bir saygısızlıktır. Adab-ı muaşeret ve görgü kurallrına aykırı bir durumdur. Maalesef ki bu bize ait toplumumuzun büyük bir oranına has bir özelliktir..  Konuşurken dikkat etmemiz gereken en önemli husus kullandığımız DİL'dir.  Türkçede bir çok konuşma dili ve ağzı bulunsada bir tek yazı dili vardır. Yazi dili ve konuşma dili ne kadar yalın, açık ve basit olursa o kadar temiz ve net anlaşılır. Yazı dili'nin akışkanlığını, doğru yerde doğru kelimeyi kullanarak, "imla" yani DİL BİLGİSİ  KURALLARI na göre, belirli çerçevede tutarak, giriş, gelişme, sonuç bölümlerine ayırarak yaparız. Türkçe de  konuşma dilindeki ses ve özelliklerine göre vurgulanmasın da  "İSTANBUL  AĞZI" esas alınır. Sebebi de Konuşma dilinde KÜLTÜR"ÜN önemli olması ve Istanbulun  bulunduğu bölge bakımından, çeşitliliği ileTürkiyenin kültür bakımından  en gelişmiş, en zengin  kenti olmasıdır. Belki herkes yazamaz. AMA; HER BİREY DOĞUŞTAN KONUŞMA YETENEĞİNE SAHİPTİR. Her konuda olduğu gibi bu yeteneğinin de hakkını vererek koruna bilmesi için eğitim şarttır . Doğumdan/ ilkokul çağına kadar evde kullanılan dil çok önemlidir.. Çocuk bebeklikten, okul çağına kadar o dili esas alır.. İlkokul ile başlayan yapıcı ses, vurgu hatta sesin özelliklerini daha sonra öğreniriz..    Ben yazmaya ve konusmaya fazlasıyla önem veren ve Türkçeye sahip çıkan bir baba ile büyüdüm. Babam benim aynı zananda diksiyon  hocamdı.. Küçüklüğümden beri bazen tatlı dille bazende de sinirlenerek uyarılarda bulunur, tabir yerindeyse adeta kafama vura vura uyarırdı. "Kızım anlattığından hiç bir şey anlamadım. Bütün kelimeler ağzının içinde mırıl, mırıl.. Düzgün bir şekilde şu kelimeleri yutmadan bir anlat da bizde anlayalım.."  Bazen üç kere içimden kızsam da mecbur tekrarlardım ..  Bu gün anladım ki babamın bu çabası  Konuyu anlamadığından değil/ benim kelimelere anlam yüklememi istediğinden ve beklediğinden miş/  Geç de olsa fatkettim ki bu büyük sabır ve özveri istiyormuş . Neydi gerçek aile içi eğitimi? (Babam'ın kafama vura vura öğretmeye çalıştığı) Adab-ı muaşeret ve görgü kurallarıydı.  Güzel konuşmak dört madde ile mümkündür.  Alfabemizde bulunan 29 harfin 28 inin sesleri (Yumusak G haric) Dil ve damak ilişkisi.. Dudaklari kullanmak  Nefes (Konuşma sesinin diyaframdan gelmesi gerekir, burun yada geniz değil) Konuşurken sözcüklere duygu katmak Özellikle okul çağındaki çocuklarınız ile geçirdiğiniz zamanlarda, DERS HAVASINDA DEĞİL de,  oyunlarına buna benzer faaliyetler katılmanızı öneriyorum. Zira Türk ailelerinin yaşam alanlarının içinde hemen hemen bütün gün açık olan Televizyonlar da "zayıf Türkçe" sergileniyor.. Eğer mümkünse; "TELEVIZYONLARINIZI ÇOCUKLARINIZIN ULAŞAMAYACAĞI YERLERDE SAKLAYIN!"   içTen
Ekleme Tarihi: 24 Eylül 2018 - Pazartesi
İÇTENCE...

KONUŞMA VE YAZIM DİLİ

 

Konuşmak düşüncenin ifadesi ise;

Bu kadar çok düşünce üreten Türkiye nin bilim, sanat, teknoloji alanında  daha iyi bir konumda olması gerekmez miydi? 
Ama maalesef öyle değil..

Biz Türkler çok konuşuruz. Günlük hayatta, arkadaş toplantılarında, çay-kahve molalarında, kahvede, restaurantta ve hatta sinema salonların da hemen, hemen her yerde...

Bu benim dikkatimi çeken bir ayrıntıdır.  Hangi kapalı mekana gitsem fena bir uğultu..

Konuşmak çok önemli ve gereklidir. Ama dinlemeyi de bilirsek ancak bir anlam ifade eder.

Bakın şunu hemen hemen herkes yapar..

Arkadaşlarınızla bir masa etrafinda hoş sohbettesinizdir. Biri başından geçen bir konuyu anlatmaktadır. Gülmeler, kahkahalar yorumlar arasında tam cümle tamamlanmak üzeredir ki, aynı masada oturan bir başka şahıs ortadan cümleye girerek;
"YA ONU BUNU BIRAKIN da GEÇEN GÜN NE OLDU BİLİYOR MUSUN?"  diye sorar ve kendi başından geçeni, diğer arkadaşın  konusuna bağlayacak bir başka hikaye anlatmaya başlar. Çoğu zaman da tüm çabalarına rağmen bunu başaramaz... Konu da karışır. Hikayeler yarım kalır.
Tam o sırada zaten garson araya sokulmuş çaylar, kahveler tazelenmiştir.. 

OLDU MU BU ŞİMDİ!
Hayır olmadı. 
Ne kadar samimi olursan ol lütfen ama lütfen bunu yapma! Birilerini konuşurken kesmek toplumsal bir saygısızlıktır. Adab-ı muaşeret ve görgü kurallrına aykırı bir durumdur.
Maalesef ki bu bize ait toplumumuzun büyük bir oranına has bir özelliktir.. 

Konuşurken dikkat etmemiz gereken en önemli husus kullandığımız DİL'dir. 

Türkçede bir çok konuşma dili ve ağzı bulunsada bir tek yazı dili vardır.


Yazi dili ve konuşma dili ne kadar yalın, açık ve basit olursa o kadar temiz ve net anlaşılır.

Yazı dili'nin akışkanlığını, doğru yerde doğru kelimeyi kullanarak, "imla" yani DİL BİLGİSİ  KURALLARI na göre, belirli çerçevede tutarak, giriş, gelişme, sonuç bölümlerine ayırarak yaparız.

Türkçe de  konuşma dilindeki ses ve özelliklerine göre vurgulanmasın da  "İSTANBUL  AĞZI" esas alınır. Sebebi de Konuşma dilinde KÜLTÜR"ÜN önemli olması ve Istanbulun  bulunduğu bölge bakımından, çeşitliliği ileTürkiyenin kültür bakımından  en gelişmiş, en zengin  kenti olmasıdır.

Belki herkes yazamaz.
AMA;

HER BİREY DOĞUŞTAN KONUŞMA YETENEĞİNE SAHİPTİR.

Her konuda olduğu gibi bu yeteneğinin de hakkını vererek koruna bilmesi için eğitim şarttır .


Doğumdan/ ilkokul çağına kadar evde kullanılan dil çok önemlidir..

Çocuk bebeklikten, okul çağına kadar o dili esas alır..

İlkokul ile başlayan yapıcı ses, vurgu hatta sesin özelliklerini daha sonra öğreniriz.. 

 

Ben yazmaya ve konusmaya fazlasıyla önem veren ve Türkçeye sahip çıkan bir baba ile büyüdüm. Babam benim aynı zananda diksiyon  hocamdı..
Küçüklüğümden beri bazen tatlı dille bazende de sinirlenerek uyarılarda bulunur, tabir yerindeyse adeta kafama vura vura uyarırdı.

"Kızım anlattığından hiç bir şey anlamadım. Bütün kelimeler ağzının içinde mırıl, mırıl.. Düzgün bir şekilde şu kelimeleri yutmadan bir anlat da bizde anlayalım.." 

Bazen üç kere içimden kızsam da mecbur tekrarlardım .. 

Bu gün anladım ki babamın bu çabası 
Konuyu anlamadığından değil/ benim kelimelere anlam yüklememi istediğinden ve beklediğinden miş/ 
Geç de olsa fatkettim ki bu büyük sabır ve özveri istiyormuş .
Neydi gerçek aile içi eğitimi?
(Babam'ın kafama vura vura öğretmeye çalıştığı)
Adab-ı muaşeret ve görgü kurallarıydı. 

Güzel konuşmak dört madde ile mümkündür. 

Alfabemizde bulunan 29 harfin 28 inin sesleri (Yumusak G haric) Dil ve damak ilişkisi..
Dudaklari kullanmak 
Nefes (Konuşma sesinin diyaframdan gelmesi gerekir, burun yada geniz değil)
Konuşurken sözcüklere duygu katmak

Özellikle okul çağındaki çocuklarınız ile geçirdiğiniz zamanlarda, DERS HAVASINDA DEĞİL de,  oyunlarına buna benzer faaliyetler katılmanızı öneriyorum.

Zira Türk ailelerinin yaşam alanlarının içinde hemen hemen bütün gün açık olan Televizyonlar da "zayıf Türkçe" sergileniyor..

Eğer mümkünse;
"TELEVIZYONLARINIZI ÇOCUKLARINIZIN ULAŞAMAYACAĞI YERLERDE SAKLAYIN!"  

içTen

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve canakkaleninsesi.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.