Günlük yaşamda anahtarları unutmak, isimleri karıştırmak ya da alışveriş listesini hatırlayamamak hemen herkeste zaman zaman görülebilir. Ancak bu durum sıklaştığında ve kişisel işlevselliği etkilemeye başladığında, masum bir dikkat dağınıklığından öte ciddi bir sağlık sorununun habercisi olabilir. Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Nöropsikolog Merve Türkkol, unutkanlık şikâyetlerinin psikolojik ya da nörolojik kaynaklı olabileceğine dikkat çekerek önemli uyarılarda bulundu.

Uzmanlara göre, stres, depresyon, anksiyete gibi psikolojik durumlar belleği olumsuz etkileyebilirken, Alzheimer gibi demans türlerinde unutkanlık kalıcı ve ilerleyici bir hal alabilir. Psikolojik unutkanlık, genellikle geçici ve tedavi edilebilir nitelikte olurken; nörolojik unutkanlık beyindeki yapısal bozulmalardan kaynaklanır ve zamanla ağırlaşabilir.

Unutkanlığın nedenini belirlemek için ayrıntılı bir öykü alma, psikolojik testler ve nöropsikolojik değerlendirmeler büyük önem taşır. Türkkol, unutkanlığın yalnızca testlerle değil, kişinin davranışsal değişimleri ve yaşam kalitesine etkisi üzerinden de analiz edilmesi gerektiğini vurguluyor.

Tanı sürecinde Beck Anksiyete ve Depresyon ölçekleri gibi psikometrik testlerin yanı sıra bellek, dikkat ve yürütücü işlevleri ölçen kognitif testler uygulanıyor. Aynı zamanda kranial MR, EEG gibi nörolojik görüntüleme ve değerlendirme yöntemleri de tanının doğruluğunu artırıyor.

Tedavi sürecinde ise psikolojik kaynaklı unutkanlıkta en etkili yaklaşım bütüncül terapi yöntemleri oluyor. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), mindfulness temelli stres azaltma teknikleri ve travma odaklı terapiler belleği yeniden yapılandırmada yardımcı olabiliyor. İleri vakalarda ilaç tedavisi de gündeme gelebiliyor.

Uzmanlar, uzun süren unutkanlıkların hafife alınmaması gerektiğini vurguluyor. Göz ardı edilen belirtiler ciddi nörolojik hastalıkların teşhisini geciktirebilir. Bu nedenle her bireyin kendi zihinsel sağlığını düzenli olarak değerlendirmesi ve gerekli durumlarda profesyonel destek alması öneriliyor.