Gıda güvenilirliğini artırmak ve tüketiciye şeffaf bilgi sunmak amacıyla hayata geçirilen karekod uygulaması, 28 Temmuz 2025 Pazartesi itibarıyla resmen yürürlüğe girdi. 7 Haziran 2024 Dünya Gıda Güvenilirliği Günü’nde pilot olarak başlatılan uygulama, 8 Mayıs 2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklikle “Gıda ve Yemin Resmi Kontrolüne Dair Yönetmelik”e eklendi ve bugün itibarıyla tüm gıda işletmeleri için zorunlu hale geldi.

Yeni düzenlemeye göre market, kasap, manav gibi perakende satış noktaları ile restoran, kafe, yemekhane ve benzeri toplu tüketim yerlerinin, karekodlarını müşterilerin kolayca görebileceği bir noktaya asması gerekiyor. Karekodlar, işletmenin mevzuata uyum durumunu dijital ortamda izlenebilir kılıyor; denetim bilgileri, ürün izlenebilirliği, hijyen kontrolleri ve ruhsat verileri bu kod üzerinden doğrudan tüketiciye açılıyor.

Karekod nasıl oluşturulacak?
• İşletmeci, kendi T.C. kimlik numarası veya vergi kimlik numarasının yanı sıra İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’nden aldığı ve “TR‑XX‑…” ile başlayan İşletme Kayıt Belgesi kodunu kullanarak,
• Tarım ve Orman Bakanlığı’nın “guvenilirgida.tarimorman.gov.tr/isletme/QRKodOlustur” adresindeki çevrimiçi formu dolduracak,
• Sistemin ürettiği karekodu iş yerinin görünür bir yerine asacak.

Uygulama sayesinde her tüketici, akıllı telefon kamerasıyla karekodu okutarak işletmenin ruhsat durumundan son denetim tarihine kadar pek çok veriye anında erişebilecek. Böylece hem gıda güvenliği kültürünün yaygınlaşması hem de haksız rekabetin önlenmesi hedefleniyor.

Denetimler ve yaptırımlar
Tarım ve Orman Bakanlığı ekipleri, bugünden itibaren karekod bulundurmayan veya karekodunu görünür noktaya asmayan işletmelere idari para cezası kesebilecek. Ayrıca yanlış veya yanıltıcı bilgi beyan eden işletmeler, yasal faaliyetten geçici men cezasına kadar varan yaptırımlarla karşılaşabilecek.

Yetkililer, esnafı son dakika mağduriyetine düşmemeleri için sisteme hızla kayıt olmaya çağırıyor. Karekodun yalnızca yasal bir zorunluluk olmadığı; aynı zamanda işletmeye güvenilirlik, tüketiciye ise bilinçli tercih imkânı sağladığı vurgulanıyor.